Kwestia prawa nauczycieli do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych od wielu lat budziła poważne kontrowersje i była przedmiotem sporów sądowych z pracodawcami, wytaczanych przez najbardziej zdeterminowanych pracowników. Szkoły bowiem generalnie odmawiały nauczycielom wypłaty tego wynagrodzenia tłumacząc to brakiem podstawy prawnej w Karcie Nauczyciela oraz zapisanym w tej ustawie obowiązkiem pracy nauczycieli w godzinach ponadwymiarowych. Natomiast orzecznictwo sądów powszechnych w tych sprawach było dotychczas niejednolite, tzn. część zapadłych wyroków była korzystna dla nauczycieli, w innych sądy przyznawały rację ich pracodawcom.

            Wreszcie zagadnieniem tym zajął się Sąd Najwyższy, który w uchwale z 26 lutego 2025 r. (sygn. akt III PZP 3/24), podjętej w składzie 7 sędziów, stwierdził, że praca wykonywana przez nauczyciela ponad normy czasu pracy z art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 26.01.1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz. 986 ze zm.) jest pracą w godzinach nadliczbowych w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

            Na pisemne uzasadnienie przedmiotowej uchwały trzeba jeszcze poczekać, jednak na podstawie dotychczas dostępnych informacji można już wskazać, że zdaniem Sądu Najwyższego uregulowane w Karcie Nauczyciela godziny ponadwymiarowe nie stanowią odpowiednika godzin nadliczbowych, o których mowa w Kodeksie Pracy, ponieważ inny jest ich charakter. Otóż godziny ponadwymiarowe to te, które wykraczają ponad wymiar pensum nauczyciela i zostały z góry przewidziane w planie zajęć, natomiast godziny nadliczbowe to te, które wykraczają ponad tygodniową normę czasu pracy wynoszącą 40 godzin.W konsekwencji należy zatem uznać, że za pracę nauczycieli w wymiarze przekraczającym 40 godzin tygodniowo należy im się albo dodatkowy wypoczynek, albo stosowne wynagrodzenie.

            W tej chwili nie sposób przewidzieć, czy wyrażone w ww. uchwale stanowisko Sądu Najwyższego będzie bezwzględnie stosowane przez wszystkie placówki oświatowe, w których nauczyciele świadczą pracę w godzinach nadliczbowych, z pewnością jednak można stwierdzić, że pogląd ten będzie brany pod uwagę przez sądy pracy, do których nauczyciele skierują pozwy o zapłatę należnego im z tego tytułu wynagrodzenia.

Jesteśmy kancelarią, która od wielu lat zajmuje się reprezentowaniem klientów w sporach sądowych zaistniałych na gruncie prawa oświatowego, zatem zapraszamy do skorzystania z naszych usług.